بررسی اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش اضطراب اجتماعی

سابقه و هدف: اضطراب اجتماعی، شامل ترس مقاومتی از یک یا چند موقعیت عملکردی یا اجتماعی است که در آن فرد با افراد غریبه یا نظارت احتمالی توسط دیگران مواجه می‌شود. این ترس‌های فردی که شخص به طرق مختلف بر مبنای آن‌ها عمل می‌کند، شرم‌آور و تحقیرکننده خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان صورت گرفته است. روش تحقیق:‌ پژوهش حاضر از حيث هدف كاربردي و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه علمی کاربردی شهرستان پاوه در سال تحصیلی 97 – 96 بود که از بین آنان 20 نفر به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. روش جمع‌آوری داده‌ها از طریق اطلاعات و مدارک موجود و با استفاده از پرسشنامه‌ اضطراب جتماعی واتسون و فرند (1969) صورت گرفت. داده‌های به دست آمده در دو بخش توصیفی (شاخص‌های آماری متغیرهای پژوهش) و استنباطی (تحلیل و تبیین فرضیه‌های پژوهش با کمک آزمون‌ آماری تحلیل کواریانس (مانکوا) تجزيه و تحليل قرار شدند. یافته‌ها: نتایج یافته‌ها نشان داد ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش اضطراب اجتماعی دانشجویان مؤثر است. به عبارت دیگر، با کنترل پیش آزمون، نمرات اضطراب اجتماعی و زیرمقیاس‌های آن در مرحله پس آزمون در آزمودنی‌های گروه آزمایش به طور معنی‌داری کمتر از نمرات آزمودنی‌های گروه کنترل است و میزان اضطراب اجتماعی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش چشمگیری پیدا کرده است. نتیجه‌گیری: نتایج کلی پژوهش بیانگر این است که استفاده از متدها و روش‌های درمانی مثل روش مراقبه ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی می‌تواند سطح سلامت روانی افراد را بالا ببرد و همچنین در کاهش عوارض ناشی از اختلالات روانی و رفتاری افراد جلوگیری کند و حتی در بعضی مواقع آن‌ها را از بین ببرد. کلیدواژه: ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی، اضطراب اجتماعی.